Schaf zowel de zomer- als wintertijd af
De tijd, beter gezegd: de klok, was ooit een handigheidje. Het bracht oriëntatie en gemak. Je kon iets tot op de seconde plannen, zelfs jaren vooruit. In tijden en gebieden waar de zon zich maandenlang niet laat zien – of het tegenovergestelde: waar de nacht nooit valt – was de klok een uitkomst; die raakte niet in de war, die tikte gewoon door. Maar hoe handig sommige uitvindingen ook zijn, er gebeurt iets geks als ze gemeengoed worden. Als het als vanzelfsprekend wordt beschouwd dat ook jij je leven leidt aan de hand van een wijzerplaat. Op dat moment verandert het handigheidje in een dwangbuis.
Twee keer per jaar komt de tijd ter sprake. Dan moet de klok een uur achter- of vooruit. Met alle digitale middelen die we hebben, gaat dat in veel gevallen vanzelf. Ouderwetse horloges en prehistorische wekkerradio’s daargelaten, springt alles automatisch naar de ‘juiste’ tijd. Je hoeft er niet eens meer aan te denken. Handig. Tot het moment dat de klok aangeeft dat het tijd is om te koken, maar je hebt nog helemaal geen honger.
Ach, zal wel aan mij liggen, denk je dan.
Dat de klok de nacht ervoor stiekem een uur heeft overgeslagen, komt niet eens in je op. Er zal wel iets mis zijn met mij. En zo ondermijn je je eigen gevoel, terwijl je je leven laat bepalen door technologische handigheidjes, want die weten het beter dan ik.
De klok vooruit zetten in het voorjaar (zomertijd) en achteruit in het najaar (wintertijd) is volkomen achterhaald. Het bioritme van mens (en dier) wordt verstoord, waardoor er allerlei concentratie- en gezondheidsproblemen optreden. Dit is al jaren bekend, maar gezondheid is vreemd genoeg soms wel en soms geen reden voor de politiek om in actie te komen. (Terwijl het afschaffen van de zomer- of wintertijd toch vrij simpel zou moeten zijn.)
Het grootste probleem is echter niet het verzetten van de klok, maar de klok als zodanig.
Iedereen wordt gedwongen mee te doen met de ‘standaard tijd,’ wat niet meer is dan een bedenksel. Dagen zijn bedenksels. Minuten zijn bedenksels. Sommige ‘dagen’ vliegen voorbij, andere zijn niet vooruit te branden. Dat komt omdat de mens een ander besef van tijd heeft. Het feit dat we een machine kunnen bouwen met een wijzertje dat ronddraait en cijfertjes aantikt, wil niet zeggen dat dat de ware tijdsbeleving is. Laat staan dat we ons daaraan moeten conformeren, wat wil zeggen dat we ons gevoel ondergeschikt moeten maken aan technologie.
Het zou zomaar kunnen dat de ware bevrijding ligt in het afschaffen van het ultieme controlemiddel, namelijk de klok. Als de klok valt, valt alles, want alle structuren en systemen die we in de loop der tijd hebben bedacht, functioneren niet meer zonder de klok.
Alleen al het idee om de tijd af te schaffen, zal bij sommige mensen lichte paniek veroorzaken. Die kunnen zich niet voorstellen dat dat kan. Die zitten nog te diep in het drijfzand dat conditionering heet. Maar die zullen zich één ding moeten afvragen: als je denkt dat het voor de mens onmogelijk wordt om een goed leven te leiden zonder gefabriceerde tijdsaanduiding, wat zegt dat dan over de manier waarop jij je leven leidt?
